Antik Pers Tanrıları, Kahramanları ve Yaratıkları - Tam Liste
Mitoloji ' terimi, bir halkın konuşulan hikayesi anlamına gelen Yunanca mitos (halkın hikayesi) ve logos'tan (söz veya konuşma) gelir . Antik dünyanın her uygarlığı , günümüzde 'mitoloji' olarak nitelendirilen, ancak onlar için dini inanç olan bir inanç sistemi geliştirmiştir ve bu, diğer tüm antik Persler için de geçerli olduğu kadar geçerliydi.
Bu sistemler, ancak kötülük ve kaos yerine iyilik ve düzen güçlerini vurgulayan aynı değerleri ifade etmeye devam eden başka sistemlerle değiştirildikten sonra "mitolojik" olarak adlandırıldı.
Sözlü gelenek özellikle önemliydi ve hikaye anlatımı eski Pers kültüründe merkezi bir değerdi ve bu nedenle eskilerin hikayeleri anlatılmaya devam etti ve şimdi yeniden hayal edilen tanrıların çoğu, en eski tek tanrılı din olan Zerdüştlük'ün eserlerinde ortaya çıktı . c arasında. MÖ 1500-1000. Bu inanç , kötü ruh Angra Mainyu'nun güçlerine karşı duran kralları Ahura Mazda'nın önderlik ettiği bir tanrılar panteonunu içeren daha önceki çok tanrılı bir sistemden gelişmiştir . Peygamber Zerdüşt bu eski vizyonu revize ederek Ahura Mazda'nın tek gerçek tanrı olmasını ve diğer tanrıların en önemlilerinin onun ebedi iyiliğinin yayılımları ve tezahürleri haline gelmesini sağladı.
Qizqapan'ın Ana Oyma, Kaya Mezarları
Usame Şükür Muhammed Amin (Telif Hakkı)
Bir zamanlar halkın dini anlayışını oluşturan hikayeler, artık tek tanrılı bir bağlamda, her zaman sahip oldukları aynı kültürel değerleri eğlendiren ve aynı zamanda teşvik eden masallara - mitlere - dönüştü. Tanrı Mithra'ya hâlâ yakarılıyor ve ejderha Azhi Dahaka ile olan savaşı hâlâ anlatılıyor olabilir, ancak Mithra'nın artık yalnızca kötü güçlerle savaşan Ahura Mazda olduğu anlaşılmıştı.
İLK HİKAYELERİ OLUŞTURAN TANRILAR, YARATIKLAR VE KAHRAMANLAR, ZERDÜŞTLÜĞÜN ÇEŞİTLİ ESERLERİ VE DAHA SONRAKİ MİT VE MASAL KOLEKSİYONLARI ARASINDA DAĞILMIŞ DURUMDADIR.. .
Bununla birlikte, orijinal Erken İran Dininin diğer tanrılarının çoğu unutulmuştur ve yalnızca Zerdüşt kutsal metinleri, dini literatür ve Şehname ve Bin Gece Bir Gece gibi eserlerde toplanıp yazılan masallardan kısa referanslarla bilinmektedirler. . Antik İran/Pers, Sasani Dönemi'ne (MS 224-651) kadar sözlü bir geleneği sürdürdüğü için , Hesiodos'un Theogony'si veya Homeros'un İlyada ve Odysseia'sı (her ikisi de yaklaşık MÖ 8. yüzyıl) gibi antik bir metin yoktur . tapınıldıkları dönemdeki eski tanrıları tanımlamaktadır. Susa gibi şehirlerin kalıntılarında veya büyük Chogha Zanbil tapınağında ( Dur Untush olarak da bilinir) bulunan yazıtlar, Zerdüştlüğün gelişmesinden önce gelen tanrılara yalnızca en temel imaları sağlar.
Ardashir I & Ahura Mazda
Lutf 'Ali Khan (Copyright)
Bu nedenle, antik Pers mitolojisinin bu ilk hikayelerini oluşturan tanrılar, yaratıklar ve kahramanlar, Zerdüştlüğün çeşitli eserleri ve daha sonraki mit ve masal koleksiyonları arasında dağılmıştır. Dolayısıyla kapsamlı bir liste veya en azından böyle bir girişim, özellikle Pers mitolojisi ve dini konusuyla veya genel olarak mit, folklor ve din araştırmalarıyla ilgilenen herkes için yararlı olacaktır.
Aşağıda, en ünlü mit ve efsanelerin bazılarında yer alan, Zerdüşt öncesi İran'ın çeşitli varlıklarının bir listesi bulunmaktadır. Liste tamamlanmaya çalışılıyor ancak bazı küçük tanrılar ve hatta nitelikleri daha ünlü olanlar tarafından temsil edilen bazı kahramanlar çıkarılacak. Listede aynı zamanda ruhların yaşamdan ölüme geçtiği Çinvat Köprüsü veya Perslerin cennet tasavvuru olan Şarkı Evi gibi eski Pers dininde önemli sayılan dini kavramlar ve yerler de yer alacak. Aşağıdakilerin tümü, kaynakçada aşağıda listelenen kaynaklardan alınmıştır.
Aeshma - vahşete ilham veren bir zulüm iblisi; daha sonra başmeleklerden biri olarak yeniden tasavvur edildi.
Aesma (Aesma-Daeva) - adı 'Öfke' anlamına gelen şehvet ve öfke iblisi. İncil'deki Tobit Kitabı'nda yer alan Yahudi-Hıristiyan iblis Asmodaeus'un ilham kaynağı olduğu düşünülüyor. Aesma'nın çiftlik hayvanlarına, özellikle de ineklere yönelik saldırılardan sorumlu olduğu düşünülüyordu.
Agas – hastalık iblisi, özellikle gözlerin. Adı “nazar” anlamına geliyor.
Ahura Mazda – tanrıların kralı. Adı "Bilgeliğin Efendisi" anlamına geliyor. O, cennetin, yerin, hayvanların, insanların ve yaratılışın işlemesine izin veren hava, su, toprak ve ateş gibi kutsal unsurların yaratıcısı ve yüce yaratıcısıydı. Baş düşmanı, kötülük ve düzensizliğin ruhu olan Angra Mainyu'ydu. Zerdüştlüğün gelişmesinden sonra yeni inancın tek tanrısı haline geldi; daha sonra Hürmüzd ve Hürmüzd olarak tanındı.
Ahurani - suların, sağlığın, şifa enerjilerinin, zenginliğin ve kişisel büyüme / gelişme tanrıçası Ahura Mazda'nın karısı veya kızı. Adı “Ahura'ya Ait” anlamına gelir ve ahuraniler olarak aynı zamanda kötü güçlere karşı savaşan ve insanlığı koruyan ilahi ruhlara ( ahuralar ) atıfta bulunmak için de kullanılır .
Ahuralar – ışığın ilahi ruhları, Ahura Mazda'nın yayılımları, insanlığın koruyucuları ve savunucuları; ahuraniler olarak da bilinir . Düşmanları karanlığın kötü ruhları olan daevalardır .
Airyaman – dostluk, şifa, uzlaşma tanrısı.
Airyaneum Vaejah – Eranvej olarak da bilinir, dünyanın merkezi; Antik İran vatanı ilk olarak, gözden düşmeden önce tanrıların tercih ettiği adil kral Yima tarafından yönetiliyordu. Mitolojinin dışında, Ariana/İran, “Aryanların ülkesi ” olarak anılır . Ahura Mazda'nın yarattığı yedi bölgeden ilkiydi.
Aka Manah – şehvet ve arzunun daevası (kötü ruh); Ahura Mazda'ya bağlılıktan onu baştan çıkarmaya çalışan peygamber Zerdüşt'ün baştan çıkarıcısı.
Al (Hal) – yeni doğanlarla beslenen ve hamileliğin ileri evrelerinde kadınlara zarar verebilecek veya onları öldürebilecek gece avcısı iblisler. Uzun, telli saçlı, keskin dişleri ve pençeleri olan yaşlı kadınlar olarak tasvir ediliyorlardı. Bunlar, Umm Naush olarak bilinen daha büyük bir gece yırtıcı iblis grubunun spesifik bir türüydü.
Alburz (Hara Dağı, Harburz Dağı, Hara Berezaiti) – kökleri yeryüzüne kadar uzanan ve zirvesi gökyüzüne kadar uzanan, dünyada yaratılan ilk dağ. Büyümesi 800 yıl sürdü ve dünyanın ışık ve su kaynağıydı; ışığın ondan yansıdığı ve suyun, o zamanlar diğer tüm suların aktığı ilkel Vourukasha Denizi'nde toplanmadan önce kar örtülerinden geldiği düşünülüyordu. Zerdüşt metni Vendidad'da , Chinvat Köprüsü'nün diğer tarafındaki öbür dünyadaki dağ, yaşayanların dünyası ile ölülerin dünyası arasındaki açıklıktır.
Allatum - Perslerin ölümden sonraki yaşamının en eski vizyonunda yeraltı dünyasının tanrıçası; daha sonra yerini ölen ilk ölümlü kral olan Kral Yima (Kral Yama olarak da bilinir ) aldı.
Ameretat – adı “hayat” veya “yaşayan” anlamına gelen ölümsüzlük tanrıçası. Yedi Amesha Spentas'tan biridir ve aynı zamanda bitki ve çiçeklerin koruyucu tanrıçasıdır. Baş düşmanı, yaşlanmanın şeytanı Zarich'tir.
Amesha Spentas – yazatalar olarak da bilinen Amesha Spentalar, en yüksek değerleri ve en büyük iyilikleri temsil eden, ibadete değer yedi ölümsüz varlıktır. İsimleri “ölümsüz ruhlar” anlamına geliyor. Bunlar Armaiti (Adanmışlık), Asha Vahishta (Hakikat/Doğruluk), Haurvatat (Bütünlük), Khshathra Vairya (Arzu edilen Hakimiyet), Vohu Manah (İyi Amaç), Spenta Mainyu (Kutsal Ruh), Ameretat (Ölümsüzlük). Bunlar Ahura Mazda'nın yaratılış eylemindeki ilk yedi yayılımıydı.
Anahita (Ardvi Sura Anahita) – sağlık, şifa, su ve bilgelik tanrıçası. Savaştan önce askerler tarafından korunması ve hayatta kalması için dua edildi ve bu nedenle aynı zamanda bir savaş tanrıçası olarak kabul edildi . Adı "kusursuz" anlamına geliyor ve altın işlemeli beyaz bir elbise giymiş, altın bir taç takmış ve dünyayı temsil eden kutsal barsom dallarını taşıyan güzel bir genç kadın olarak tasvir ediliyor; bazen su sürahisiyle de gösterilir. Tanrı Mithra ile yakından ilişkiliydi ve kutsal hayvanları güvercin ve tavus kuşuydu. O, panteonun en popüler tanrıları arasındaydı ve Zerdüştlükte ilahi bir yayılım olarak muhafaza edildi.
Angra Mainyu – kötülük ve kaosun karanlık ruhlarının şefi. Adı "kötü ruh" anlamına gelir ve Ahura Mazda'nın ve ışık güçlerinin baş düşmanıdır. Ahura Mazda'nın dünyaya getirdiği her iyilik için, Angra Mainyu onu yozlaştırmanın veya yok etmenin bir yolunu bulur, ancak yine de Ahura Mazda çabalarını olumlu amaçlara çevirir ve onun düzeni bozma ve kaos kurma girişimlerini sürekli olarak engeller. Özellikle Zorvanizm ile ilgili daha sonraki metinlerde Ahura Mazda'nın ikiz kardeşi olarak anıldığı için Ahriman olarak da bilinir . Sonunda dünyanın sonunda Ahura Mazda tarafından mağlup edilir ve yok edilir.
Apam-Napat – adı “suların çocuğu” anlamına gelen bir su tanrısı. Suların koruyucusu ve insanlara su veren su tanrısı Vouru-Kasa'nın oğludur.
Apaosha - siyah bir ata binen kuraklık iblisi, sonunda onu yenen yağmur tanrısı Tishtrya'nın düşmanıdır.
Arash – okçu, İran ile Turan arasındaki sınırı işaretlemek için okunu atan büyük kahraman. Büyük yayını bu kadar uzun bir mesafeye fırlatma çabası onu öldürdü, ancak ruhu devam ediyor ve başkalarını, özellikle de yollarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olanları cesaretlendirmeye devam ediyor.
Ariana - muhtemelen bir ana tanrıça, antik İran topraklarının kişileştirilmiş hali, ancak yeterince kanıtlanmamış.
Arishtat (Arshtat) – nezaketi, adaleti ve adaleti teşvik eden dürüstlük tanrısı.
Armaiti (Spenta Armaiti) – bağlılık tanrıçası, yedi Amesha Spenta'dan biri olan Ahura Mazda'nın kızı. Adı "hayırlı bağlılık" anlamına gelir ve aynı zamanda, kişinin kendi evine ve oradan geçmiş olanlara bağlılık göstermesi beklendiğinden, dünyayla ve yeni ölenlerle de ilişkilendirilir. İran'da her yıl Sepandarmazgan (aynı zamanda espandegan olarak da bilinir) olarak kutlanan kadınlara bağlılık gününe ilham veren Sepandarmaz olarak da bilinir .
Asha Vahishta - Hakikat/Doğruluk tanrısı, yedi Amesha Spenta'dan biri. Adı "mükemmel düzen" veya "olağanüstü gerçek" anlamına geliyor ve karanlığın ve yalanların güçlerine karşı çıkıyor.
Ashozushta - şeytanların üzerine uçan ve kutsal sözler ve ifadeler okurken onları korkutan büyük baykuş. Huma Kuşu ile ilişkilidir ancak onunla aynı değildir.
Ashi – vicdan tanrıçası.
Asman – gökyüzünün tanrısı.
Asto Vidatu - Bir kişiyi öldürmekle yetinmeyen, daha sonra Chinvat Köprüsü'nü geçerken ruhlarını cehenneme götürmeye çalışan ölüm iblisi. İblis Aesma Daeva ile birlikte ruhları bir iple yakalayıp köprüden çekmeyi bekler, ancak haklı ruhlar melek Suroosh tarafından korunur ve Kutsal Bakire Daena tarafından teselli edilir. Vizaresha ile ilişkili ve muhtemelen aynı iblis.
Atar – aynı zamanda ateşin kişileşmiş hali olan ve ateşler yakıldığında fiziksel olarak orada bulunan ateş tanrısı. Işık, doğruluk ve saflıkla ilişkilendirilir.
Az – şehvet ve açgözlülük iblisi, en tehlikeli (dişi) drujlardan biri .
Azhdaha - genellikle ejderhalar; insanları ve hayvanları avlayan ve büyük kahramanların sürekli düşmanları olan büyük yılanlar.
Azhi Dahaka – Angra Mainyu'nun yalanlarından düzeni bozmak ve dünyanın en iyi dürtülerini engellemek için yaratılan üç başlı büyük ejderha. Binlerce duyusu vardır ve yenilmezdir ancak tiran Zahak olarak vücut bulan kahraman Thraetaona (Fereydun) tarafından yenilgiye uğratılır ve onu dünyanın sonuna kadar zincirlerde tutar ve o zaman dirilen kahraman Karsasp tarafından öldürülür.
B
Baga – zenginlik ve iyi şans tanrısı.
Bahram - hayatta ve ölümden sonra zafer tanrısı, savaşçı tanrı Verethragna ile ilişkilendirilir. Adı "direnişin vurulması" anlamına geliyor ve zafer kavramının somut bir örneği. Yeryüzünde, karanlığın güçlerine karşı savaşlarında doğrulara yardım eder; ölümden sonra, aklanmış ruhun cennete olan yolculuğunda korunmasına yardımcı olur.
Barmayeh – Alburz Dağları'nın, kahraman Fereydun'u besleyen ve onunla ilgilenen büyük ineği.
Bushyasta - insanların karanlığın güçlerine doğru kaymasına neden olan, onları rahatlığa direnemeyecek ve hakikat için savaşmaya adamayacak kadar tembel hale getiren tembellik iblisi.
Buyasta – insanların yapmaları gerekeni yapmalarını engelleyen tembellik iblisi.
C
Kediler - Her ne kadar kedinin yaratılışını kahraman Rüstem'le ilişkilendiren bir efsane olsa da, kedilere genellikle şüpheyle ya da doğrudan korkuyla bakılırdı çünkü onlar , kurbağa, kertenkele, eşekarısı olarak ortaya çıkan ve khrafstra olarak bilinen şeytanların fiziksel tezahürleriyle ilişkilendirilirdi. aslan ve kaplan gibi hayvanlar da vardır. Köpek bu şeytanlara karşı en iyi koruma olarak görülüyordu ve aynı zamanda kedileri de uzak tutuyordu.
Chamrosh - köpek gövdesi ve kartal başı ve kanatları olan dev bir kuş. Tüm Tohumlar Ağacı'nın altında yaşar ve ağaçların dallarının yükseklerinde yaşayan büyük kuş Saena-Simurgh kanatlarını çırptığında, tohumlar dağılır ve Chamorsh onları rüzgâra ve yağmura dağıtarak yeryüzüne düşer. Çamroş aynı zamanda İranlı olmayan işgalcilerin üzerine saldıran, onları gagalayan ve uzaklaştıran koruyucu bir varlıktır.
Chinvat Köprüsü - yaşayanların dünyası ile ölüler diyarı arasındaki açıklık. Bir kişi öldükten sonra, tanrılar onun nihai kaderini düşünürken ve iyi ve kötü davranışlarını hesaplarken, ruh üç gün boyunca cesedin yanında kalırdı. Dördüncü günde ruh Chinvat Köprüsü'ne gitti ve orada onu teselli edecek olan Kutsal Bakire Daena tarafından karşılandı. Daha sonra ruh, haklı olanlar için geniş ve kolay, mahkumlar için ise dar ve zor olan köprüyü geçecekti. Ruhlar, melek Suroosh tarafından şeytani saldırılardan korundu ve iblisler Asto Vidatu ve Aesma Daeva tarafından tehdit edildi. Köprünün sonunda, melek Rashnu, ruhu hayattaki eylemlerine göre yargılayacak ve ona öbür dünyada uygun bir yuva, Şarkı Evi (cennet) ya da Yalanlar Evi (cehennem) atayacaktır.
Cista - kişinin yaşamdaki yoluna ve aynı zamanda manevi inanç yürüyüşüne başkanlık eden erken dönem sağlık ve refah tanrıçası. Mithra'nın arkadaşıydı. Adı "anlamak" veya "fark etmek" anlamına geliyor ve insanlara, gittikleri yolu anlamaları, yanlış gidiyorlarsa değiştirmeleri ve eğer doğru gidiyorlarsa güç ve azimle yola devam etmeleri konusunda ilham verdi (esasen, kişinin vicdanının kişileşmesi). Daha sonra onun yerini, Chinvat Köprüsü'ne gelen ruhları memnuniyetle karşılayan veya azarlayan Daena aldı.
D
Daena - Chinvat Köprüsü'nde yeni ölenlere görünen ve köprüden geçerken onları rahatlatan Kutsal Bakire. O, kişinin vicdanının kişileşmesidir ve bu nedenle, haklı ruha güzel bir bakire gibi görünürken, mahkûmlara çirkin ve korkutucu, yaşlı bir cadıdır. Bazen bilgelik ve bağlılığı birleştiren Ahura Mazda ve Armaiti'nin kızı olarak anılır ve bu nedenle dini inancın kalbini sembolize eder. O, daha önceki tanrıça Cista'nın daha sonraki formudur, ancak Chinvat Köprüsü'ndeki önemli rolü gibi önemli değişikliklere sahiptir.
Daevalar - dünyaya yalan ve düzensizlik yayan Angra Mainyu'nun hizmetinde olan çoğunlukla erkek iblisler. Onlar Amesha Spenta'ların ve iyi olan her şeyin yeminli düşmanlarıdır ve çoğunlukla dişi iblislerden oluşan druj'larla yakın işbirliği içinde çalışırlar.
Dev – savaş iblisi ve savaş terörü, en güçlü daevalardan biri , ahlak ve şefkatten tamamen yoksun.
Din – bağışlama tanrıçası
Köpekler - köpekler, Pers mitolojisinde iyiliğin güçleri olarak belirgin bir şekilde öne çıkar. İki köpek Chinvat Köprüsü'nü koruyor ve yalanlara göre yaşayanları azarlarken, haklı ruhları karşılıyor. Köpek tasvirleri aynı zamanda büyük kuşlar Simurgh (köpek kuşu olarak da bilinir) ve Çamroş'un tasvirlerinde de görülür. Dört gözlü köpeğin (her gözünün üzerinde bir nokta bulunan bir köpek) kötü ruhlara karşı özellikle güçlü bir koruma olduğu düşünülüyordu.
Uyuşturucu (Druj) – yalanın kişileşmiş hali olan kötü bir iblis
Drvaspa - uyumu teşvik eden sığırların, çocukların ve dostluğun tanrıçası.
Duzhyairya - kötü hasada neden olan yoksulluk iblisi; yağmur tanrısı Tishtrya'nın baş düşmanı.
e
Eranvej - Dünyanın merkezi Airyaneum Vaejah'ın Pehlevi adı.
F
Faravahar - uzanmış kanatların ortasındaki bir güneş diski üzerinde oturan kraliyet figürünün ünlü Farsça sembolü, genellikle ilahi zarafeti ve daha yüksek güçleri temsil ettiği şeklinde yorumlanır.
Faravahar, Yezd
Bernard Gagnon (CC BY-SA)
Fereydun (Feridun) – kötü ejderha Azhi Dahaka'yı yenen, insanları Zahak'tan (ejderhanın vücut bulmuş hali) kurtaran ve İran-Tauran Savaşı'nı yürüten prenslerin babası olan büyük Pers kahraman kralı Thraetaona'nın diğer adı. Şehname .
Fravashis - koruyucu melekler, kişinin yüksek benliğinin bir yönü. Fravashi , doğumda ruhu ( urvan ) kötülüğe karşı mücadeleye katkıda bulunabilmesi ve maddi dünyayı deneyimleyebilmesi için fiziksel bedene gönderir. Ölümden sonra, üç gün sonra urvan, Chinvat Köprüsü'nü geçmesine yardım eden fravashi ile yeniden bir araya gelir . Faravahar'ın görüntüsü genellikle daha yüksek varlıklar olan fravashi ile ilişkilendirilir .
G
Gandareva (Gandarewa) – denizleri çalkalayan, gemileri batıran ve insanları, sığırları ve evleri yutmak için karaya çıkan büyük bir ejderha biçimindeki bir su iblisi. “Altın topuklu” olarak bilinen o, sonunda kahraman Karsasp’a yenilerek öldürülmüştür. Gandareva'nın kutsal haoma bitkisini koruduğu ve onu ve onun birçok faydasını kendisi için saklamaya çalıştığı söylenir.
Gaokerena – Vourukasha Denizi'nin merkezindeki Tüm Tohumlar Ağacının yakınında büyüyen şifalı ve hayat veren haoma bitkisi. Yenildiğinde sağlığına kavuşurdu ve suyu, dirilen ölülere vizyon ve ölümsüzlük kazandırırdı. Khrafstra olarak bilinen kötü iblisler , onu yemek için kurbağa ve kertenkele şeklini alarak onu öldürmeye çalıştı, ancak bitki, çevresinde yüzen ve onları uzak tutan Kara balıkları ve Adil Eşek tarafından korunuyordu. alnında tek bir altın boynuzu, üç bacağı, dokuz ağzı ve altı gözü olan saf beyaz bir eşek.
Garshasp – canavar öldüren kahraman Karsasp/Keresaspa'nın diğer adı.
Gavaevodata – İlkel Boğa (Eşsiz Yaratılmış Boğa, İlkel Sığır, İlkel Öküz olarak da bilinir), gökyüzünün, suyun, toprağın ve bitki örtüsünün yaratılışından sonra Ahura Mazda tarafından yapılan ilk benzersiz yaratık. Bir androjen olan Gavaevodata o kadar güzeldi ki Angra Mainyu onu öldürdü ama Ahura Mazda boğanın tohumunu arındırdı ve bundan dünyadaki tüm diğer hayvanlar ortaya çıktı.
Gaya Maretan - İranlıların (bazı efsanelere göre)ülkede hukuku tesis eden ve medeniyeti başlatan ilk kralı. Torunu Haoshyangha (Hushang), daha sonra Gaya Maretan'ın ilk çabalarını yeniden düzenleyecek ve yasa koyucu olarak tanınacaktı.
Gayomartan - Ahura Mazda tarafından yaratılan ve Gavaevodata gibi o kadar güzel olan ilk adam ki Angra Mainyu tarafından öldürüldü. Onun tohumu güneş tarafından arıtıldı ve daha sonra diğer tüm insanların ataları olan ilk ölümlü çift Mashya ve Mashyanag'ı doğuran bir ravent bitkisi ortaya çıktı.
Geus-Tasan - sığırların tanrısı ve yaratıcısı.
Geus-Urvani - sığırların tanrısı ve koruyucusu.
H
Hadhayans - göksel boğa. Dünyanın yedi bölgesini rahatlıkla yürüyebilecek kadar büyük olduğu ve insanların sırtına tırmanarak bir yerden bir yere seyahat edebileceği söyleniyordu. Daha sonra, ilk kez Ahura Mazda tarafından yakılan kutsal ritüel ateşlerini yeryüzüne getiren boğa Srisok olarak yeniden tasavvur edildi.
Haftorang (Hastorang) – Ahura Mazda'nın davasında iyilik için çalışan Dört Kraliyet Yıldızından (modern adı Fomalhaut) biri. Kış gündönümünün koruyucusu. Güney'in Gözcüsü olarak bilinir.
Haoma - hasatın, sağlığın, gücün ve canlılığın tanrısı; Suları aydınlanma getiren ve en büyüğü ve en büyüğü Gaokerena olan haoma bitkisinin kişileştirilmesi.
Efedra Intermedya
Sten (CC BY-SA)
Haoshyangha (Hushang) – ilk ölümlü kral Gaya Maretan'ın torunu ve tarım dahil medeniyeti kuran büyük yasa koyucu olarak biliniyor . Bazı mitlerde o ilk kraldır, bazılarında Yima (Yama) ilk kraldır ve bazılarında ise Gaya Maretan ve Haoshyangha onu takip eder.
Hara Berezaiti (Alburz, Hara Dağı, Haburz) - Vendidad'da adı "yüksek gözetleme kulesi" anlamına gelen ilk dağ , yaşayanlarla ölüler diyarı arasındaki geçişin uzak tarafındaki dağ olan Chinvat Köprüsü . Diğerlerinin geldiği ilk dağ, su ve ışık kaynağı olarak kabul edilir.
Haurvatat – bütünlük, bütünlük, mükemmellik tanrıçası ve dolayısıyla refah, zenginlik ve sağlıkla ilişkilendirilir. Yedi Amesha Spenta'dan biri. Onun baş düşmanı açlığın, ihtiyacın ve isteğin iblisi Tawrich'tir.
Yalanlar Evi - ölülerin karanlık meskeni, mahkum ruhun hem işkence gördüğü hem de aynı anda tamamen yalnız hissettiği bir cehennem. Chinvat Köprüsü'nden aşağıya doğru inen dört seviye vardı; her biri, tamamen ışıksız olan en alt seviyeye kadar karanlıkta yükseliyordu. Yalanlar Evi'ne mahkum edilen ruhlar, karanlığın güçlerini takip eden ve onlar için çalışan kişilerdi, ancak yine de orada sonsuza kadar kalmayacaklar ve sonunda Ahura Mazda ile yeniden bir araya geleceklerdi.
Şarkı Evi – Ahura Mazda'ya hizmet etmiş olan aklanmış ruhların memnuniyetle karşılandığı, ölümden sonraki parlak cennet diyarı. Yargının verildiği Chinvat Köprüsü'nden yukarıya doğru yükselen dört seviye vardı; her biri bir öncekinden daha parlak ve daha güzeldi, ta ki ruhun Ahura Mazda'nın doğrudan ışığında yaşayacağı en yüksek cennete ulaşana kadar.
Huma Bird – kendi alevleri içinde ölmeden ve Anka kuşu gibi yeniden doğmadan önce olağanüstü uzun bir yaşam süren mistik bir kuş. Sürekli olarak dünyanın üzerinde uçtu, asla yere inmedi ve gölgesi bir insanın üzerinden geçerse iyi şans getireceğine inanılıyordu (bazı versiyonlarda gölgenin gelecekteki krallığı tahmin edeceği düşünülüyordu). Huma Kuşunu yaralamak veya yaralamaya teşebbüs etmek ömür boyu kötü şans getirirdi. Her ne kadar aynı olmasalar da büyük kuş Simurg ile ilişkilidir ve büyük olasılıkla Persepolis'teki heykellerde tasvir edilen kuştur .
Huma Kuşları
Carole Raddato (CC BY-SA)
Hushedar - dünyanın sonundan önce ortaya çıkan üç kurtarıcıdan ilki. Hushedar ortaya çıktığında insanlar et yemeyi bırakır ve güneş on gün boyunca hareketsiz kalırdı. Hushedar'ı Hushedar-mar ve ardından dünyanın sonunu getirecek ve Ahura Mazda ile uzlaşmayı getirecek olan son mesih (adı "Fayda Getiren" anlamına gelir) Saoshyant izledi.
Hushedar-mar - dünyanın sonundan önce ortaya çıkacak üç kurtarıcıdan ikincisi. Hushedar-mar ortaya çıktığında insanlar süt içmeyi bırakırdı ve güneş yirmi gün boyunca hareketsiz kalırdı. Hushedar-mar, Hushedar tarafından başlatılan çalışmaya devam edecekti, ancak bu, zincirlerini kıracak ve yenilgisinden ve ölümünden önce dünyaya zarar verecek olan şeytani ejderha Azhi Daraka tarafından kesintiye uğrayacaktı; bu, son mesih olan son mesih'in gelişinin sinyalini verecekti. Saoshyant.
Hvar Ksata (Hvare Khshaeta) – tam güneşin tanrısı, gün boyunca arabasını gökyüzünde süren “çok atlı tanrı ” . Adı "parlak güneş" anlamına geliyor. Daha sonra yerini Mithra aldı.
BEN
Indar – cesaretin, yiğitliğin, kahramanlığın ve savaşın ilk tanrısı .
Indra – dini uygulamaların ve gerçek inancın terk edilmesini teşvik eden dinden dönme iblisi.
Izha – fedakarlık tanrıçası. Adı “sunum” anlamına geliyor ve tanrılara kurban sunulmasına başkanlık ediyor ve teşvik ediyordu.
J
Jahi (Jeh) – sunakları kirleten ve kadınları yozlaştıran “Fahişe” olarak anılan şehvet düşkünlüğünün dişi iblisi. Aynı zamanda kadınların adet döngüsüne neden olmakla da ilişkilendirilir, ancak bunun da Ahura Mazda tarafından başlatıldığı ve doğal bir olay olduğu söylendiğinden, onun ağrılı veya zor dönemlere neden olması daha olasıdır. O, Angra Mainyu'nun İlkel Boğa Gavaevodata'yı öldürmesini sağlayan ajandı ve Ahura Mazda'nın en büyük düşmanları arasında yer alıyor.
Jamshid (Jam, Yima Kshaeta) – medeniyeti en yüksek noktasına getiren, şehirlerin inşasını başlatan, sosyal hiyerarşiyi kuran ve şarap yapımını başlatan dünyanın dördüncü kralı. Efsanenin bir bölümüne göre Jamshid, daha sonra intihara teşebbüs eden ve zehir olduğunu düşünerek bir şişe fermente üzüm suyu içen bir kadını hareminden sürgün etti. Bunun hoş duygular uyandırdığını anlayınca geri kalanını Jamshid'e getirdi, o da onu eski durumuna getirdi ve üzümlerin şarap yapımında kullanılmasına karar verdi.
Jinn (Djinn) - daha çok cinler olarak bilinen, ne ölümsüz ne de insan ruhları olan doğaüstü varlıklar. İyinin güçleri ile Kötünün güçleri arasındaki savaşta tarafsızdılar ve eylemlerini ideolojiden ziyade koşullara dayandırdılar. Bir insan bir cinle karşılaştığında, varlık o kişinin isteklerini yerine getirebilir veya son anda onu kandırabilirdi. Genellikle onlara şüpheyle bakılırdı ve muskalar tüccarlar ve gezginler tarafından onlardan korunmak için taşınırdı. Cinlerin yerleşik toplulukların dışında ıssız yerlerde yaşadıklarına ve özellikle çölü geçerken ve vahalarda dururken korkulması gerektiğine inanılıyordu.
k
Karmak , kanatları gökyüzünü kapatan ve yağmurun yağmasını önleyen, böylece ülkeye kuraklık getiren dev kötülük kuşudur. Karmak, tohum yayan, doğurganlığı teşvik eden ve bölgedeki insanları koruyan Chamrosh kuşunun kötü karşılığıdır. Karmak, kendisine ok yağdıran kahraman Karsasp tarafından öldürülene kadar sürekli olarak insan ve hayvan besledi.
Kara Balık – Vourukasha Denizi'nin ortasında Tohum Ağacını ve Gaokerena bitkisini koruyan balık. Kara balıklar, kendilerini yok etmeye çalışan kötü ruhları uzaklaştırmak için sürekli bunların etrafında yüzerler.
Karkadann – tek boynuzlu ata benzeyen boynuzlu bir canavar. Tek boynuzlu at gibi, karkadann da bir bakire tarafından evcilleştirilebilir. Uzak yerlerde yaşıyordu ve onu görmenin iyi şans getireceğine inanılıyordu. Boynuzunun iyileştirici güçlere sahip olduğu söyleniyordu.
Karsasp (Keresaspa, Garshasp) – Gandareva'yı, Karmak'ı yenen ve başka birçok maceraya atılan büyük kahraman. Ejderha Azhi Dahaka'yı öldürmek için son günlerde dirilecek
Karshiptar (Karshipta) – Ahura Mazda gerçeğini tüm dünyaya yayan, hızla uçan dev kuş; daha sonra Zerdüşt'ün, inancın pek çok insana ulaşmasını ve yerleşmesini sağlayan tek gerçek tanrı olarak Ahura Mazda vizyonunu yaydığı söylendi.
Kaveh (Kawa, Demirci Kaveh) - Shahnameh'deki demirci önlüğünü bir mızrağa kaldırarak acımasız zalim Zahak'a karşı isyanı kışkırtan demirci. Kahraman Fereydun'a isyanı yönetmesi için ilham verir.
Kay Khosrow - kahraman Siyavash'ın oğlu ve babasının ölümünün intikamını alan ve düzeni yeniden sağladıktan sonra adil bir şekilde hüküm süren Şehname'deki savaşçı kral. Ölümsüzlük iksirini içerdiğine inanılan kehanetlerde kullanılan sihirli bir kupası var.
Khrafstra - kendilerini fiziksel olarak kurbağalar, kertenkeleler, eşekarısı, sokan karıncalar gibi sinir bozucu böcekler ve yırtıcı hayvanlar şeklinde gösteren kötü iblisler. Görünmek istemedikçe görünmezlerdi. Al (Hal), yeni doğanları, uyuyan anneleri ve onların çocuklarını avladığı için bu iblislerin en korkulanıdır.
Khshathra Vairya - insanların Angra Mainyu'nun yalanlarına direnmelerini ve kötülüğe karşı savaşmalarını sağlayan, arzu edilen egemenliğin (Cennetin Krallığı, cennet) tanrısı. Bir miğfer, kalkan ve mızrakla tasvir edilmiştir ve metal ve metalurjiyle, özellikle de erimiş pirinçle ilişkilendirilir ve dolayısıyla onu dönüşümle ilişkilendirir. O, Amesha Spenta'lardan biridir ve kötülüğün güçlerine karşı güçlü bir rakiptir. Cenneti korur ama aynı zamanda insan ruhunun da ona kavuşmasını sağlar.
Hurşid – ışıkla ilişkilendirilen güneş meleği.
Khvarenah - "ilahi ihtişam" - bir kişinin hayatta yapması gereken işlevi yerine getirmesini sağlayan güç, bir kralın saltanatını meşrulaştıran farr ("ilahi lütuf") ile eşanlamlıdır. Güç, kişinin yaşamdaki rolünü tanımlayan “talih” veya “kader” ile eş tutuluyordu.
M
Mah (Mangha, Maha) - Gavaevodata'nın cesedini kabul eden ve hayvanların yaratılabilmesi için tohumunu arındıran ay tanrıçası.
Manticore – “insan yiyen”, insan başlı, aslan gövdeli ve akrep kuyruklu, insanları bütünüyle yiyen ve bazen kan sıçramaları dışında hiçbir iz bırakmayan bir canavar. Toplulukların dışında ıssız yerlerde yaşadığı, filler dışında her şeyi öldürebildiği ve derisinin çok kalın olması nedeniyle yenilmez olduğu düşünülüyordu. Hiçbir uyarı vermeden vuruyordu ama bazen trompet gibi bir hırıltıyla kendini duyuruyordu.
Pairaka (Pairi) – geceleri erkekleri baştan çıkarmak ve yozlaştırmak için güzel kadınlar gibi görünen şekil değiştiren dişi iblisler ( daeva ). Ayrıca fareler, kayan yıldızlar veya başka şekillerde de görünebilirler.
Peri – daha çok peri olarak bilinen küçük, güzel, kanatlı bir kadın ruhu. Periler de tıpkı cinler gibi İyiyle Kötü arasındaki savaşta tarafsız kabul edilirler ve yine onlar gibi adil davranmak kadar insanı kandırmaya da yatkındırlar. Tanrılardan mesajlar getirirler, ancak görevlerini doğru bir şekilde yerine getirmek kadar kolaylıkla bu mesajları iletmede başarısız olabilirler veya yanlış konuşabilirler. Onların geçmiş günahların kefareti olarak hapsedilen ruhlar olduğu düşünülür ama ne ölümsüz ne de insan ruhudurlar.
R
Rakhsh – kahraman Rustum'un büyük aygırı, diğer tüm atlardan daha güçlü ve daha zeki, ayrıca inanılmaz bir güç ve hıza sahip. Rakhsh'ın üstün gücü ve gücü başka herhangi bir atı öldürebileceğinden yalnızca Rustum Rakhsh'a binebildi, ancak Rakhsh başka hiçbir binicinin Rustum'a bağlılık göstermesine izin vermezdi.Rapithwin - öğle güneşinin tanrısı, güneyin, ılık rüzgarların ve yazın koruyucusu.
Rashnu - Chinvat Köprüsü'ndeki yargı meleği ve ölülerin ilahi yargıcı. Bazı versiyonlarda Rashnu, ruhun hayatta yaptığı iyi ve kötü eylemleri anlatan parşömenlerden okur, diğerlerinde ise ruhun öbür dünyadaki varış yerini belirlemek için bu eylemleri birbirine karşı tartan altın terazi tutar. Daha sonra yerini Mithra almış olabilir ya da daha büyük olasılıkla ölümden sonra adaleti dağıtmada Mithra ile birlikte çalışmış olabilir.
Adil Eşek - Vourukasha Denizi'nin ortasında Tüm Tohumlar Ağacını ve büyük haoma bitkisi Gaokerena'yı koruyan, alnından çıkan altın boynuzlu, üç bacaklı, dokuz ağızlı ve altı gözlü beyaz eşek.
Roc - Bin Gece ve Bir Gece'deki Denizci Sinbad'la ilgili hikayelerden bilinen dev yırtıcı kuş .
Kraliyet Yıldızları - insan olaylarını etkileyen veya zaman zaman yöneten dört büyük yıldız. Her ne kadar eski Perslerin bu yıldızları tanıdığı iddiasına karşı çıkılsa da, Zerdüşt kozmolojik metni Bundahisn bunu doğruluyor. Dört yıldız Tascheter (Aldebaran), Venant (Regulus), Satevis (Antares) ve Haftorang (Fomalhaut) idi. Yıldızlar Ahura Mazda'nın yanında iyi çalıştı; gezegenler Angra Mainyu tarafından kontrol ediliyordu ve yıldızların iyi etkisini bozmaya veya engellemeye çalışıyordu.
Rudaabeh (Rudaba, Rudabeh) - Şehname'de Kabil'in güzel bir prensesi, kahraman Zal'ın karısı, şampiyon Rustum'un annesi.
Rüstem (Rostom, Rüstem) – Şehname'nin büyük kahramanı , Kral Sam'in torunu, kahraman Zal ve Prenses Rudaabeh'in oğlu. Rustum, Turan Krallığı'na karşı düzeni ve adaleti sağlamak için savaşan, savaşta yenilmez, en büyük ve en tanınmış Pers şampiyonudur. Nihayetinde hile yoluyla öldürülür ama yine de kaosa karşı düzeni sağlamada galip gelir.
S
Saena (Senmurv) – Tüm Tohumlar Ağacının üst dallarında oturan büyük şahin. Kanatlarını çırptığında tohumlar dağılır ve Chamrosh kuşunun yardımıyla rüzgarlar tarafından taşınarak toprağa iner. Büyük köpek kuşu Simurgh'la ilişkilendirilir, ancak bazı bilim adamları bunların iki ayrı varlık olduğunu iddia eder.
Saena Ağacı (Tüm Çarelerin Ağacı, Tüm Tohumların Ağacı) - Vourukasha Denizi'nin ortasında büyüyen ve tüm bitki örtüsünün tohumlarını dışarı gönderen büyük ağaç ve "tüm ağaçların annesi", "tüm bitkilerin annesi" Dallarında yaşayan Saena Kuşu kanatlarını çırptığında dünya. Sagdid – “köpeğin bakışı”, kötü ruhları, özellikle de cesedi bozacak ve onu kirli hale getirecek olan Nasu'yu (Naush) kovmak için bir köpeğin yeni ölen kişinin cesedinin huzuruna getirildiği ritüel. Köpek üç kez içeri alınır, ancak tereddüt ederse tüm kötü ruhların dağıldığından emin olmak için dokuz defaya kadar içeri götürülebilir.
Sam - sarı saçlarının kötü bir alamet olduğunu düşündüğü için onu Alburz dağlarında terk eden kahraman Zal'in büyük kralı ve babası. Zal, köpek-kuş Simurgh tarafından büyütülür ve daha sonra babasıyla barışır. Sam, büyük şampiyon Rüstem'in büyükbabasıdır.
Satevis – Ahura Mazda adına iyilik için çalışan Dört Kraliyet Yıldızından (modern adı Antares) biri. Sonbahar ekinoksunu yönetti; Batının Gözcüsü olarak bilinir.
Saurva – kaos iblisi ve merkezi Daevalardan biri, Amesha Spenta Khshathra Vairya'nın baş düşmanı, arzu edilen cennet egemenliğinin koruyucusu.
Şahbaz - insanlığı gözeten ve cesaretlendiren, diğerlerinden daha büyük dev bir kuş; Büyük Cyrus'un hükümdarlığı döneminde kraliyeti temsil eden İmparatorluk Kartalı olduğu düşünülüyor .
Şabrang Behzad - kahraman Siyavaş'ın güçlü siyah atı.
Şehrazad (Şeherazade) - Bin Gece ve Bir Gece'nin kahramanı , kral Şehriyar ile evli. Şehriyar, bir bakireyle evlenip onunla bir gece geçirme ve ertesi sabah onu idam etme politikasını benimser. Shahrazad, birlikte geçirdikleri ilk gece krala bir hikaye anlatarak ama hikayeyi bitirmeden hayatını kurtarıyor. Şehriyar, sonunu duyabilmek için onun yaşamasına izin verir. Bu düzeni bin bir gece sürdürür ve böylece kendini kurtarır.
Şehriyar (Şehriyar) - Bin Gece ve Bir Gece'deki kral , karısının sadakatsiz olduğunu öğrenince onu idam ettirir ve ardından yalnızca bakire kadınlarla evlenir ve onları düğün gecesinin ertesi sabah, daha evlenme şansları bulamadan öldürür. ona ihanet et. Şehrazad ile evlendiğinde, düğünlerinin gecesi ona bir hikaye anlatarak ama hikayeyi bitirmeden hayatını kurtarır; Sonucu duymak için onun yaşamasına izin verir ve böylece hikayelerini aynı şekilde anlatmaya devam eder ve idamdan kaçar.
Simurgh - Şehname'de babası Sam tarafından terk edilen kahraman Zal'a bakan "köpek kuşu". Simurg'un başı köpek başı, tavus kuşu gövdesi ve aslan pençeleri vardı ve kendi yarattığı bir alev içinde ölüp yeniden dirilmeden önce 1.700 yıl yaşadı, tüm bilgileri edindi. Bazı yorumlara göre Saena'nın sonraki versiyonudur; diğerlerine göre ayrı bir varlık. Siyavash - erdemi, masumiyeti, bütünlüğü ve cesareti simgeleyen Şehname kahramanı . Siyavash, kral Kay Kavus'un ve onun en sevdiği cariyesinin oğluydu ve kahramanı, onun baştan çıkarma girişimine boyun eğmeyince yanlışlıkla kendisine tecavüz etmekle suçladı. Masumiyetini kanıtlamak için büyük atı Şabrang Behzed'i yüksek bir ateşten geçirdi ve yara almadan çıktı. Daha sonra gönüllü olarak Turan topraklarına sürgüne gönderildi ve orada kral Afragiab tarafından öldürüldü. Oğlu büyük Kay Kosrow daha sonra onun intikamını aldı.
Sohrab – Şahmaneh'deki trajik kahraman ve Rüstem ile prenses Tahmineh'in oğlu . Sohrab, Rüstem savaştayken doğar ve büyüyüp büyük bir savaşçı olduğunda onu bulmaya gider. Rüstem ve Sohrab, birbirlerinin kimliğini bilmeden savaşta karşılaşırlar ve Sohrab öldürülür.
Spenta Mainyu – “Kutsal Ruh”, yedi Amesha Spenta'dan biri, Ahura Mazda'nın ışığının ve iyiliğinin vücut bulmuş hali. Bazı pasajlarda Angra Mainyu'nun ikiz kardeşidir.
Sraosa (Sorush, Suroosh) – Rashnu'nun nihai hükmüne doğru geçerken yeni ölenlerin ruhlarına rehberlik eden ve onları koruyan Chinvat Köprüsü'nün meleği. Sraosa, Kutsal Bakire Daena ile birlikte çalışır ve onun gibi, ruhun ölümden sonraki vicdanını yansıtır.
Srosh - muhtemelen Sraosa / Suroosh ile aynı olan ve kralın ölüm zamanını duyuran bir melek.
Srisok - Ahura Mazda tarafından yakılan üç kutsal ritüel Büyük Ateşi yeryüzüne getiren, daha önce Hadhayanlar olarak bilinen göksel boğa. Aynı zamanda karanlığın ve kaosun güçlerine karşı duran ateşlerin kurtarıcısı olarak Thrisaok ("üç yanan yer" anlamına gelir) olarak da biliniyordu.
T
Tahmineh - Şehname'deki kahraman Sohrab'ın annesi . Çocuğuna vermesi için kendisine kol bandı veren Rüstem'le bir gece geçirir. Sohrab büyür ve büyük bir savaşçı olur ve karşılaştıklarında Rüstem'e oğlu olduğunu kanıtlayabilmesi için kol bandı verilir, ancak bu olduğunda, karşı tarafta savaşırlar ve Rüstem, kol bandı gösterilmeden Sohrab'ı öldürür.
Tascheter - Ahura Mazda'nın iyi güçleri için çalışan Dört Kraliyet Yıldızından (modern adı Aldebaran) biri. İlkbahar ekinoksunun koruyucusu. Doğunun Bekçisi olarak bilinir.
Tawrich – açlığın, isteğin ve ihtiyacın iblisi. Amesha Spenta Haurvatat'ın baş düşmanı, bütünlük tanrıçası.
Thraetaona - ejderha Azhi Dahaka'yı yenen Shahnameh'in büyük kahraman kralı Fereydun olarak da bilinir . 300 yıl hüküm sürdü ve ardından krallığını oğulları Salm (kabaca Batı Asya), Tur (Orta Asya, Turan Krallığı) ve Iraj (İran'ı alan) arasında paylaştırdı. Iraj'ın payının en iyisi olduğu düşünülüyordu ve bu yüzden kardeşleri bu yüzden onu öldürdü. Thraetaona daha sonra Iraj'ın torunu Manuçehr'i İran tahtına oturttu. Manuçehr, İran-Turan Savaşı'nı başlatır.
Tiri - Tishtyra ile yakından ilişkili olan ve bazen onun ikizi olarak verilen tarım tanrısı; yeterince kanıtlanmamıştır ve muhtemelen daha eski bir biçimde aynı tanrıdır. Tishtrya - yağmur ve hasat tanrısı, bazen bir ikiz verilir, Tiri (tarım tanrısı). Tishtrya, tüm suların kaynağı olan Vourukasha Denizi'nden gökyüzüne uçmak veya dalmak için yükselen, Apaosha (kuraklık) ve Duzhyairya (kötü hasat) şeytanlarıyla savaşan, altın kulaklı, altın süslemelerle süslenmiş beyaz bir at olarak temsil edilir. düşmanlarını yenmek için sulara. Gücünü halkın doğru ibadetinden alır; Kurbanlar doğru ruhla sunulduğunda iyi mücadele eder ve kendisine tapınanlar onu ihmal ettiğinde bocalar.
Tistar - yağmur tanrısı, muhtemelen Tishtyra'nın başka bir formu ama büyük olasılıkla ayrı bir tanrı. Tistar üç kez yeryüzüne geldi ve o kadar çok yağmur getirdi ki, dünyayı sular altında bıraktı. O, Tishtrya gibi, iblis Apaosha'yla (siyah bir at olarak gösterilmiştir) savaşan beyaz bir at olarak tasvir edilmiştir. İkinci sel, tüm suların kaynağı olan Vourukasha Denizi'ni yaratır.
Tushnamatay – düşünce ve meditasyon tanrıçası.
sen
Umm-Naush – insan yaşamını ve kozmik düzeni tehdit eden gececi şeytani yırtıcılar. Umm-Naush, Khrafstra olarak bilinen kötü ruhların bir alt kümesiydi. Aralarında en korkulanları yeni doğanları ve annelerini avlayan Al (Hal) idi.
V
Vayu (Vayu-Vatu, Vata) – dünyalar arasında, Ahura Mazda'nın iyiliği ile Angra Mainyu'nun kötülüğü arasındaki arayüzde yaşayan rüzgar tanrısı ve bu nedenle her iki taraf için de güçlü bir güç olabilir. Vayu , belirli bir zamanda hangi tarafta olduğuna bağlı olarak bir yazata (ibadet etmeye değer ruh) veya daeva (kötü ruh) olarak kabul edildi . O, altın silahlara, özellikle de etkileyici bir mızrağa sahip, ışığın güçlerine karşı hücum eden veya karanlığın güçlerini yok etmek için hızla dönen bir savaşçı olarak gösteriliyor. Daha sonra Zorvanizm'in Zerdüşt sonrası hareketinde sınırlı uzay ve zamanın tanrısı olarak tanındı.
Venant (Vanant) – Ahura Mazda'nın altında iyilik için çalışan Dört Kraliyet Yıldızından (modern adı Regulus) biri. Yaz gündönümünün koruyucusu. Kuzeyin Gözcüsü olarak bilinir. Verethragna - tek sorumluluğu kötülüğe karşı savaşmak olan savaşçı tanrı. O bir şekil değiştiricidir ve sarı kulaklı ve altın boynuzlu bir boğa, altın süslemeli beyaz bir at, güçlü bir deve, güçlü bir domuz, 15 yaşında dövüş formunda genç bir adam olarak görünebilir (bir ideal yaş olarak kabul edilir). çocuk bir adam oldu), kocaman bir koç, çevik bir geyik, altın bir kılıç kullanan bir savaşçı, kuvvetli bir rüzgar veya büyük bir kuş olarak. İhtiyaç anında tüyleri onu çağırmak için kullanılabilen köpek-kuş Simurgh ile ilişkilendirilir. Kötülüğe karşı en büyük koruma olarak kabul edildi. Vizaresha - Asto Vidatu ve Aesma Daeva iblisleriyle ilişkilendirilen, ruhları Chinvat Köprüsü'nden cehenneme sürükleyen iblis. Ayrıca birinin öldüğünü duyunca kuzeyden (cehennemin bulunduğu yer) uçarak cesetleri kirleten iblis Nasu ile de ilişkilendirilir.
Vohu Manah – “iyi amaç”, yeryüzünde evcilleştirilmiş hayvanlar, özellikle de inekler tarafından temsil edilen yedi Amesha Spenta'dan biri. Vohu Manah, insanları her koşulda doğru olanı yapmaya teşvik ediyor. O, en çok ilahi gerçeğin vahiyini bir nehrin kıyısında Zerdüşt'e ileten ışık ruhu olarak bilinir.
Vouru-Kasa - tüm suların kaynağı olan Vourukasha Denizi'nin sularının koruyucusu ve koruyucusu olan ve o denizin vücut bulmuş hali olan bir su tanrısı. Bu suları insanlığa sağlayan tanrı Apam-Natat'ın babasıdır.
Vourukasha Denizi - dünyadaki diğer tüm suların aktığı ilkel deniz. Suların Alburz Dağları'ndan buzların erimesi yoluyla geldiği ve Vourukasha Denizi'nde toplandığı ve oradan dışarı doğru akarak dünyadaki diğer tüm su kütlelerini oluşturduğu söyleniyor. Tanrı Vouru-Kasa denizi gözetir ve onu bünyesinde barındırır; oğlu Apam-Natat ise suların dünyaya dağıtılmasından sorumludur.
e
Yazatas – ibadete değer faydalı ruhlar. Amesha Spenta'lar , melekler ve diğer bazı tanrılar gibi yazatalardır .
Yima (Yama) – hüküm süren ilk ölümlü kral. Tanrılar tarafından tercih edilmiş ve kendisine doğaüstü güçler verilmiştir. Nüfus çok büyüdüğünde dünyayı genişletti ve tanrılar ona şiddetli bir kışın geldiğini bildirdiğinde dünyayı kurtardı ve hayvanları, bitki örtüsünü ve tohumları dev bir ahıra kapattı ( Nuh ve onun İncil'deki anlatımından önceki bir hikaye). Ark) hayatı korumak için. Kendisi hakkında olması gerekenden daha fazla düşünmeye başladığında ilahi lütuftan düştü. Yine de erdemli hizmetinden dolayı Ölülerin Efendisi yapıldı ve ölümden sonraki yaşam başlangıçta Yima'nın Diyarı olarak biliniyordu.
Z
Zahak (Zohak) – şeytani Azhi Dahaka'nın vücut bulmuş hali. Zahak, Angra Mainyu'nun yalanlarıyla yozlaşan, babasını öldüren ve tahta çıkan bir prensti. Daha sonra Kral Cemşid'i devirdi ve dünya üzerinde 1000 yıl sürecek bir tiranlık kurdu. Düzeni ve adaleti yeniden sağlayan kahraman Fereydun tarafından devrildi.
Zal – “albino”, kral Sam'in oğlu ve şampiyon Rüstem'in babası olarak doğan beyaz saçlı kahraman. Beyaz saçları uğursuz sayıldı ve Alburz Dağı'nın eteklerinde terkedildi. Köpek-kuş Simurg tarafından evlat edinildi ve onun kendi çocuklarından biri olarak büyütüldü, büyük bir güç ve bilgelik kazandı. Sonunda dağların büyük bir kahramanının hikayeleri, oğlunu aramaya giden Sam'e ulaştı ve barıştoılar. Simurg, yardıma ihtiyacı olursa onu çağırması için Zal'e tüylerinden üçünü verdi. Karısı Rudaabeh doğum yaparken onu bu teklifi kabul etti ve Simurg'un yardım ve talimatıyla büyük kahraman Rüstem doğdu. Zem – ölümlülerin evi olan ve kişinin kendi evine baktığı gibi bakması gereken yeryüzü. Dünyanın tanrılaştırılmış anlayışı.
Zam-Armatay – “Doğa Ana”, tanrılaştırılmış toprağın tanrıçası, her şeyin yaşamasını ve büyümesini sağlayan toprak enerjisi.
Zarich – yaşlanmanın ve yıpranmanın şeytanı.
Zorvan (Zurvan) – zamanın tanrısı. Başlangıçta küçük bir tanrı, daha sonra Zamanı bünyesinde barındıran evrenin Efendisi olarak Yüce İlahiyat haline geldi. Zorvanizm dini hareketinde ikiz kardeşler Ahura Mazda ve Angra Mainyu'nun babası oldu ve Zaman, evrende hiçbir şeyin karşı çıkamayacağı yüce güç haline geldi.
Yazarın Notu: Bu makaleye ilişkin önerileri için Dr. Ezat Heydari'ye teşekkür ederiz.
Persian Hero Garshasp
Manticore
British Library (Public Domain)
Persian Hero Rustum
Maksim (Public Domain)
Sassanian-style Plate with Simurgh
akhenatenator (Public Domain)
